Metta Kitap Köşesine Hoşgeldiniz!
Kitap köşemizin bu ayki konuğu Vamık Volkan’ın Kayıptan Sonra Yaşam kitabı. Kitap, kayıp sonrası yas sürecinde geçirilen psikolojik evreleri, yası karmaşık ve komplike hale getiren etmenleri, çözümlenmemiş ve yaşanmamış yasın ilişkileri ve yaşamı nasıl etkilediğini, yas tedavisinde terapinin önemini örnekler ile açıklıyor.
- Biz neden bu kitabı seçtik, bu kitap neden önemli?
Çünkü kayıp, yaşamın en temel gerçekliği olarak karşımızda ve bu yolculukta bizimle birlikte. Hiçbir yere kaybolmuyor ve beraberinde acı ve keder getiriyor. Kayıp sonrası acı ve keder yaşanmadığında/yaşanamadığında, gerekli duygusal işlemleme yapılmadığında/yapılamadığında yaşama devam edebilme kapasitemiz sekteye uğruyor. Tüm acısıyla kapıya dayanıyor; yokmuş gibi devam edilmeye çalışılsa da olur olmadık yerlerde varlığını hissettiriyor; can yakıyor, ket vuruyor adeta. Bu sebeple yas süreçlerini tanımanın ve konuşabiliyor olmanın çok kıymetli olduğunu düşünüyoruz. Bu kitap sayesinde de öyküler ile pek çok örnek görerek bazen satırlarda kendi hikayemizi, kendi duygularımızı buluyoruz ve ne kadar da ortak acılarda buluştuğumuzu görebiliyoruz.
Kitap, herkese ve her kesime hitap ediyor. Kitabın dili yalın ve her konu oldukça anlaşılır bir şekilde açıklanmış. Kayıp sonrası yaşama dair merak ettiğiniz birçok konuyu içerisinde bulabileceğiniz bu kitabı okumanızı öneririz.
-Kitapta Bulunan Temel Kavramlar
Bu bölümde kitap içerisinde bulunan temel kavramları kısaca açıklayacağız.
Yas nedir?
Yas herhangi bir kayıp, ayrılık ya da önemli bir yaşam olayı ardından verilen bilişsel, davranışsal, fiziksel ve psikolojik olağan bir tepkidir. Yas tutmak, gerçekleşen olay sonrası hayata uyum sağlayabilmek için gerekli olan bir süreçtir.
Komplike yas nedir?
Kayıp veya önemli yaşam olayı sonrasında kişinin yaşaması ve tamamlaması gereken yas evrelerinde ilerleme olmadan herhangi bir evresinde (inkar, öfke, pazarlık, depresyon gibi) takılı kalması ve keder duygusuna fazlasıyla yoğunlaşmasına komplike yas denir.
Özdeşim nedir?
Özdeşim bir kişinin belli başlı bazı yönlerini, ülkülerini ve işlevlerini üzerimize alarak gerçekleştirdiğimiz bilinçdışı bir süreçtir.
Yeniden Yaslandırma Tedavisi nedir?
Komplike olmuş bir yasın hangi noktada, hangi nedenle düğüm olduğunu anlamaya yardımcı olan ve yas tutan kişi ve yas tutulan kişi/nesne arasında ayrım yapılmasına yardımcı olarak düğümü çözmeye yarayan bir tedavi şeklidir.
- Kitabın ilgi çeken bazı noktaları ve anektodlar:
“Tam olarak yas tuttuğumuzda kendimiz ve insan olmak hakkında daha çok şey öğreniyoruz. Öğrendiklerimiz yalnızca daha fazla psikolojik olgunluk kazanmamızı sağlamakla kalmıyor, yaşamla barışık olma kapasitemizi de arttırıyor. Acı verici ve zayıflatıcı bir kaybın bizi zenginleştirdiğine inanmak hiç de kolay değil, ama bu kesin bir gerçeklik. Kayıp, can yakıcı bir armağan.”
“Yaslarımız, parmak izlerimiz kadar kişiseldir. Aynı aile içinde bile herkesin kederi son derece kişiseldir. Yas tutma yetisini fiziksel bir yaranın iyileşmesi gibi düşünmek yararlı olabilir. Fiziksel olarak ne kadar hızlı onarıldığımız, kesiğin derinliğine ve özelliklerine bağlıdır.”
“Yası tam olarak tutulmamış olan kayıplar, yani uyum sağlayamadığımız değişiklikler yaşamımıza gölge düşürür, enerjimizi yutar ve bağlantı kurma yeteneğimizi bozar. Eğer yas tutamıyorsak eski sorunlarımızın, rüyalarımızın, ilişkilerimizin kölesi olarak kalır ve geçmişin melodisine göre dans etmeyi sürdürdüğümüz için bugüne ayak uyduramayız.”
‘‘Mesleğim ilerledikçe sihirli iyileşme düşüncesinden sıyrıldım. ‘Yeniden yaslandırma terapisi’ kavramını kullandım. Bu terapi, yasın hangi noktada saplandığını belirlemek, bu saplanmayı gevşetmek ve yas tutan kişinin o noktadan başlayarak kaybı için yeniden yas tutmasını sağlamak yöntemi olarak gelişti. Hastalarım kayıp karşısında nasıl direndiğimize ilişkin ciltlerce kitaba sığacak bilgiler aktardılar ve bağlantı nesneleri olarak adlandırdığım nesnelerin varlığını açıkladılar. Komplike olmuş yasın kilitli kapısını açan anahtarlar olan bu nesneler, yas tutan kişilerin olağandışı bir önemle duygusal yatırım yaptığı gündelik eşyalardı..’’
“Toplum olarak, ölümü konuşma konusundaki tabuları kaldırarak yas tutanlara yardımcı olabiliriz. Yas tutan kişiyi, akrabaları ve arkadaşlarıyla bu yaşadıklarını ve eşlik eden duygularını açıkça konuşmaları için yüreklendirebiliriz.”
Kaynakça
1. Volkan, V. D., & Zintly, E. (2018). Kayıptan Sonra Yaşam: 'Komplike Yas ve Tedavisi''. Pusula Yayıncılık.
Comments